میلگرد
میلگرد ها میلههایی بلند هستند که از جنس فولاد ساخته شده و سایزهای گوناگونی دارند. تولید این محصول هم به صورت ساده و هم به صورت آجدار انجام می شود. میلگردهای ساختمانی عموما از نوع آج دار هستند. دلیل آن هم جلوگیری از حرکت میلگرد در بتن بر اثر ایجاد فشارهای ناگهانی در هنگام وقوع سیل، زلزله یا موارد این چنینی دیگر است.
میلگردها با استفاه از فرآیند نورد گرم تولید میشوند. اما در این فرآیند گاهی اوقات از شمشهای فولادی به عنوان مواد اولیه استفاده شده و گاه آهن آلات ضایعاتی مورد استفاده قرار میگیرند. میلگردها در سایزهای گوناگونی و توسط شرکتهای مختلفی تولید میشوند. هر کدام از شرکتهای سازنده ممکن است استانداردهای خاصی را در تولید محصولات خود رعایت کنند. همین موضوع باعث تفاوت در کیفیت میلگردهای تولید برندهای مختلف میشود که باید به آن دقت نمود. میلگرد ها در دو نوع ساده و آجدار تولید می شوند و مطابق جدول زیر طبقهبندی می گردنند:
نوع میلگرد | علامت مشخصه میلگرد | کد میلگرد |
ساده | س 240 | A1 S240 |
آجدار مارپیچ | آج 340 | A2 S340 |
آج 350 | A2 S350 | |
آجدار جناغی | آج 400 | A3 S400 |
آج 420 | A3 S420 | |
آجدار مرکب | آج 500 | A4 S500 |
آج 520 | A4 S520 |
میلگرد ساده
میلگردهای (که با نام A1 و کد S240 شناخته می شوند) نوعی از میلگرد هستند که نمایی صاف و صیقلی دارند. به عبارت بهتر، میلگردها ساده دارای هیچگونه آجی روی سطح خارجی خود نیستند. این نوع از میلگردها برای افزایش مقاومت کششی بتن و به صورت محدود در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
میلگردهای ساده، در قطرهای متفاتی بین 6 تا 200 میلی متر و به طول 6 یا 12 متر تولید و به بازار عرضه شده و هر کدام، کارایی خاص خود را دارند. جالب است بدانید که میلگردهای ساده در مقایسه با سایر میلگردها از مقاومت کششی کمتری برخوردار بوده و به همین علت هم در دسته فولادهای نرم قرار می گیرد.
میلگردهای ساده بشتر در موارد صنعتی مانند تولید قطعات صنعتی و خودرویی مانند: ساخت ادوات کشاورزی، تولید لولا و اتصالات آهنی، فورج گرم، تولید میلگرد ترانس، ساخت پیچ و مهره کاربرد دارد. همچنین این نوع میلگرد در آهنگری و جوشکاری نیز کاربرد دارد؛ چراکه برش و خم کردن آن نسبت به سایر انواع میلگردها ساده تر است. همانطور که گفته شد، میلگرد ساده بیشتر در صنعت کاربرد دارد اما در صنعت ساختمان سازی هم برای ساخت بولت و رابیتس کاری از آن استفاده میشود.
میلگرد آجدار
میلگردهای آجدار در سطح خارجی خود، دارای برش هایی هستند که آج نامیده می شوند. یکی از مهمترین فرق های میلگرد ساده و آجدار که در ساختمانسازی اهمیت زیادی دارد، قدرت چسبندگی آن ها به بتن است. آج های این نوع میلگرد باعث می شود تا بتن راحت تر به میلگرد چسبیده و میلگرد به سختی از بتن بیرون کشیده شود. وظیفه اصلی این میلگردها افزایش استحکام و مقاومت بتن است. میلگرد آجدار در دو نوع شاخه و کلاف و در سایز های بین 5.5 تا 40 میلی متر تولید می شود.
میلگردهای آج دار با نام های A2،A3 وA4 شناخته می شوند. (نام A1 برای میلگرد ساده به کار می رود.) تفاوت این میلگردها در این است که میلگرد A2 (کد S340 و S350) دارای آج های مارپیچ، میلگرد A3 (کد S400 و S420) دارای آج جناغی و میلگرد A4 (کد S500 و S520) با آج مرکب می باشد.
استفاده از میلگردهای آجدار در ساختمان سازی رایج است. از جمله کاربردهای این نوع میلگرد در این حوزه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بتن ریزی دیوارها
- افزایش مقاومت بتن
- تقویت فونداسیون
- افزایش نیروی برشی
- بتن ریزی کف سازه
مشخصات فیزیکی
به توانایی جسم در بازگشت به شکل اولیه (خاصیت ارتجاعی)، پس از بارگذاری و باربرداری، مدول الاستیسته گفته میشود. این ویژگی، یکی از مهمترین خواص مکانیکی میلگردها به حساب میآید. مدول الاستیسیته بتن در بازهای بین 14 تا 41 پاسکال قرار دارد. این مدول، بتن را به یک ماده شکننده و مستعد ترکخوردگی تبدیل میکند.
به منظور، بهبود عملکرد ارتجاعی بتن از میلگردهای فولادی استفاده میشود. مدول الاستیسیته میلگردهای فولادی حدود 200 گیگاپاسکال است. البته، این مدول برای عیارها و ابعاد مختلف متفاوت خواهد بود. در صورتی که مدول الاستیسیته از 200 مگاپاسکال کمتر باشد، باید تعداد میلگردهای مورد استفاده را افزایش داد تا خاصیت ارتجاعی سازه افزایش و احتمال رخ دادن ترک کاهش پیدا کند. مدول الاستیسیته فولاد مورد استفاده در میلگردها را میتوان از روی منحنی تنش-کرنش ماده سازنده آنها تعیین کرد. جدول زیر، انواع میلگرد بر اساس شکلپذیری را نمایش میدهد.
تقسیم بندی بر اساس شکل پذیری | علامت مشخصه میلگرد | ویژگی |
فولاد نرم | س 240 | نقطه تسلیم در منحنی تنش-کرنش واضح است. |
فولاد نیمه سخت | آج 340 | محدوده تسلیم در منحنی تنش-کرنش بسیار کوچک است. |
آج 350 | ||
آج 400 | ||
آج 420 | ||
فولاد سخت | آج 500 | نقطه تسلیم در منحنی تنش-کرنش مشخص نیست. |
آج 520 |
«ازدیاد طول» (Elongation)، به قابلیت تغییر شکل طولی ماده تحت بارهای محوری (کششی) گفته میشود. در صورت اعمال بارهای اضافی بر روی سازه، میلگردها به طور قابل توجهی تغییر شکل میدهند و به این صورت، نحوه گسترش ترکها در بتن را کنترل میکنند.ازدیاد طول میلگرد با اعمال نیروی کششی به آن (آزمایش کشش) اندازهگیری میشود. در واقع این ویژگی، رابطه مستقیمی با مقاومت کششی میلگرد دارد.
فولاد، پیش از رسیدن به مقاومت تسلیم، خاصیت الاستیک خود را حفظ میکند. به همین دلیل، در صورت اعمال بار کمتر از نقطه تسلیم، سازه بتن آرمه پس از باربرداری به شکل اولیه خود بازمیگردد. مقاومت تسلیم میلگردهای فولادی بین 275 تا 690 مگاپاسکال است. این مقاومت به قطر میلگرد بستگی ندارد.
در واقع، با به کارگیری یک آرایش و ترکیب مناسب از میلگردها میتوان بدون تغییر دادن مساحت (تعداد)، مقاومت مورد نیاز را به دست آورد. این ویژگی، انعطافپذیری نحوه استفاده از میلگردها در سازههای بتنی متفاوت برای دستیابی به خواص مشابه را افزایش میدهد. بر اساس استاندارد 3132 ایران، ازدیاد طول، مقاومت کششی و حداقل مقاومت تسلیم برای میلگردهای ساده و آجدار باید مطابق با جدول زیر باشد.
علامت مشخصه میلگرد | ازدیاد طول نسبی A5 | ازدیاد طول نسبی A10 | مقاومت کششی مگاپاسکال | مقاومت تسلیم بالایی مگا پاسکال (حداقل) | مقاومت تسلیم بالایی مگا پاسکال (حداکثر) | |
ساده | س 240 | 25 | 18 | 360 | 240 | – |
آجدار مارپیچ | آج 340 | 18 | 15 | 500 | 340 | – |
آج 350 | 17 | – | 500 | 350 | 455 | |
آجدار جناغی | آج 400 | 16 | 12 | 600 | 400 | – |
آج 420 | 16 | – | 600 | 420 | 545 | |
آجدار مرکب | آج 500 | 10 | 8 | 650 | 500 | – |
آج 520 | 13 | – | 690 | 520 | 675 |
مشخصات شیمیایی
میلگردها بر اساس نوع کاربرد میتوانند ترکیبهای شیمیایی مختلفی داشته باشند. این ترکیب شیمیایی برای حالت مذاب ریختهگری و محصول نهایی کمی متفاوت است. جدول زیر، حداکثر مقادیر عناصر موجود در ترکیب شیمیایی مذاب ریختهگری میلگرد ساده و آجدار بر حسب درصد جرمی و مطابق با استاندار 3132 ایران را نمایش میدهد.
نوع میلگرد | علامت مشخصه میلگرد | کربن سیلسیم | منگنز | فسفر | گوگرد | نیتروژن | حداکثر کربن معادل |
ساده | س 240 | 0.22 | 0.55 | 0.75 | 0.050 | – | – |
میلگرد آجدار مارپیچ | آج 340 | 0.32 | 0.60 | 1.30 | 0.045 | – | 0.50 |
آج 350 | 0.27 | 0.60 | 1.60 | 0.040 | 0.012 | 0.51 | |
میلگرد آجدار جناغی | آج 400 | 0.37 | 0.60 | 1.60 | 0.045 | – | – |
آج 420 | 0.30 | 0.55 | 1.50 | 0.040 | 0.012 | 0.56 | |
میلگرد آجدار مرکب | آج 500 | 0.40 | 0.60 | 1.80 | 0.045 | – | – |
آج 520 | 0.32 | 0.55 | 1.80 | 0.040 | 0.012 | 0.61 |
شرکت آسان فرم کیمیا از تامین کنندگان مطرح و شناخته شده انواع مختلف میلگرد ساده و آجدار در اشکال و اندازه های مختلف در ایران می باشد.